• "Armenians in Warsaw" published in 2001 (152 pages) by Edward Tryjarski,  ISBN 83-903157-3-4,

  • Mała prezentacja ….lub Skrócony opis książki pt. " Ormianie w Warszawie " Materialy do dziejów .Edward Tryjarski

  • Prof. Ara Sayegh_

W działalności Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego (OTK) z Krakowa poczesne miejsce zajmuje aktywność wydawnicza. Oprócz Biuletynu OTK wydaje cenne publikacje dotyczące spraw ormiańskich nie tylko w Polsce. Do tych cennych tytułów zaliczyć można książkę „Ormianie w Warszawie”, autorstwa orientalisty Edwarda Tryjarskiego.

„Ormianie w Warszawie” nie są systematyczną historią Ormian warszawskich, ani zarysem ich dziejów, lecz zbiorem róznego rodzaju przekazów, opowiadających o Ormianach i Polakach ormiańskiego pochodzenia ze stolicy Polski.

Ze studiów opublikowanych w ostatnich latach, a poświęconych Ormianom polskim, niewiele można się dowiedzieć nie tylko o Ormianach warszawskich. Powodem zdaje się być trudność w dostępie do róznorakich źródeł w języku ormiańskim – pochodzących z wielu stuleci – obecnie rozproszonych. Tłumaczenie tych dokumentów pogłębiłoby wiedzę o historii Ormian w Polsce.

Zebrane przez autora okruchy historyczne są plonem „...jego na pół amatorskich zaintersowań armenistycznych [...] i niesięgnięcia do głębszych pokładów archiwalnych” – czytamy we wstępie na str. 3. Okruchy pozbierane, aby postać Ormianina warszawskiego w zapomnienie nie poszła. Książka jest napisana w języku polskim, w opracowaniu redakcyjnym Jadwigi Pisowicz. Została wydana w 2001 roku w Krakowie. Drukowana przez Towarzystwo Słowaków w Polsce. Książka liczy 152 strony średniego formatu.

ISBN 83-903157-3-4

Po wstępie czytamy w spisie treści:

Kupcy. Rzemieślnicy i fabrykanci. Bankierzy. Prawnicy, urzędnicy, tłumacze.

Właściciele nieruchomości, posesjonaci. Lekarze, aptekarze, pracownicy szpitali. Duchowni. Wojskowi i politycy. Literaci i uczeni. Artyści plastycy.

Ormianie warszawscy w okresie międzywojennym (1918–1939). Okres okupacji i powstania warszawskiego. Kamienie mówią. Warszawianie pochodzenia ormiańskiego u schyłku XX wieku. Nekrologi. Ilustracje. Indeks osób.

Tekst zajmuje w książce tylko 52 strony (strony 3-55), ale została ona wzbogacona powołaniem wielu polskojęzycznych źródeł i książek. Jednocześnie umieszczonych jest wiele zdjęć (ponad 80) przedstawiających ormiańskie osobistości, groby rodzin ormiańskich, czy świadectwa (strony 97-137). Są nawet nekrologi Ormian lub z pochodzenia ormianskiego (strony 56-93).

Autor ksiązki Edward Tryjarski (ur. 1923), orientalista, turkolog, zajmuje się badaniem jezyków tureckich oraz historią kultury materialnej i etnografią ludów tureckich. Zajmuje się też historią Ormian polskich. Opublikował m.in. Dictionnaire arméno-kiptchak : d'apres trois manuscrits des collections viennoises (1968–1972).

Książka E. Tryjarskiego pozostaje poważnym sygnałem i śmiałym krokiem do dalszych badań i zgłębiania wiedzy o historycznym i cennym dziedzictwie Ormian – nie tylko jako wielowiekowej ważnej mniejszości narodowej w Polsce – lecz jako siły integrującej część życia polskiego społeczeństwa.

Prof. Ara Sayegh

przy współpracy Romany Obrockiej

Opisy ilustracji :

Okładka, str. 1

Pas kontuszowy z manufaktury Paschalisa Jakubowicza. Ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie.

Okładka. Str. 4

Mosiężna tabliczka (70 x 30 cm) z epitafium w języku ormiańskim z kościoła o.o. Dominikanów na Starym Mieście. Poprawne tlumaczenie tekstu w j. Polskim i ormiańskim brzmi tak:

To jest grób litościwej duszy wielkiej damy Khatun, małżonki pana Jakuba syna Minasa delegata miasta Jazlowca, spoczęła w roku 1677 miesiąca kwietnia 6-ego w piątek.

Սա է տապան ողորմած հոգի մեծ Խաթունին կողակցուն Պրն. Յակոբին Մայտես Մինասին որդուն Եսլօվցա քաղաքին երեսփոխանին։

Յանգիաւ ի Քրիստոս ի թուին  ՌՃԻԾ   (1677)  ամսօ  Զին (6) օրն ուրբաթ։