I |
XV—XVI դարերում թուրքական ֆեոդալական պետության կողմից կատարվող «դեվշիրմե»-ն
Հհպատակ քրիսսԻոնյա երեխաների բռնի Հավաքում), որը նպատակ ուներ համալրելու թուրքա-
կան կանոնավոր ենիչերական բանակի շարքերր, իրենից ներկայացնում էր ոչ այլ ինչ, քան
օրինականացված բռնությունւ Միաժամանակ <Հդեվշիրմե»~ն թուրքական ֆեոդալների ձեռքին հզոր
միջոց էր իրենց ասիմիլյատորական քաղաքականության իրականացման ճանապարհին։ «1՝ե ՛Լ֊
շիրմեմ ֊ ի փաստր Թուրքիա յո ւմ ակնառու կերպով ցույց է տալիս նվաճված երկրների բնակչության
իրավազուրկ ստրկական վիճակը։ |
XV-XVIème siècle par l'Etat turc féodale »de weshirme» est Hhpatak krissIonya les enfants violents Assemblée), qui visait àcompléter turque Il ya régulièrement des yenicherakan rangs de l'armée, n'est pasplus Le brnutyunw statutaires <Hdevshirme "~ dans les mains de lapuissante feodalneri turque des moyens à mettre en œuvre la politique de leur manièreasimilyatorakan: "1 L e shirmem les faits sont clairs: la Turquie Yo wm nvachvats montre la population Etat paria Djavakhk. |
II |
Մենք այստեղ նպատակ չունենք մանրամասն ուսումնասիրել «դեվշիրմե»֊ի ինստիտուտի
հետ կապված բոլոր հարցերը, սակայն ի նկատի ունենալով այն հանգամանքը, որ մինչև այժմ
•սյդ ուղղությամբ հայագիտության մեջ համարյա գոյություն չունի որևէ ուսումնասիրություն,
կանգ կառնենք այդ ինստիտուտի մի շարք կարևորագույն հարցերի վբա, որոնք անմիջականորեն
՛առնչվում են հայ ժողովրդի պատմությանը։ |
Nous n'avons aucune intention d'examiner ici en détail le «devshirme l 'Institut à l'égard de toutes les questions, mais en tenant compte du fait que jusqu'à présent • Syd d'études existent dans presque toutes les études, Celles-ci comprennent un certain nombre de questions importantes VBA, qui, directement Relatifs à l'histoire du peuple arménien. |
III |
Մինչև այժմ եղած հայերեն սկզբնաղբյուրները հնարավորություն չեն տալիս ուսումն աս ի ֊
I րելու ((դեվշիրմե»֊ի պատմությունը Թուրքիայի տիրապետության տակ ընկած XVI գարի
Արևմտյան Հայաստանում։ |
Jusqu'à présent, les sources arméniennes ne donnent pasl'occasion d'étudier cet en- J'ai Relu ((devshirme "l'histoire de la possession de Gary du XVI l'Arménie occidentale. |
IV |
Թուրք հայտնի պատմաբան պրոֆ. Ի. Հ. Ուղոլնչարշըլիի միայն վերջերս հրատարակած
օսմանյան սուլթանների հրովարտակները «գեվշիրմե»-ի վերաբերյալ թույլ են տալիս րնգհանուո
գաղավւար կազմել այգ մասին։ |
Prof historien turc. Dans. H. Ugholncharshelii que récemmentpubliée sultans ottomans hrovartaknere "gevshirme" sur rnghanuopermettant
gaghavwar le lendemain. |
V |
Հրատարակելով այգ փաստաթղթերը պատմաբան Ի* Հ. Ո ւզոլնչա րշըլին, իհարկե, նպատակ
ոներ փառաբանել XVI գարի թուրքական սուլթաններին, որոնք ըստ հեղինակի հանդիսանում
են € արդար ագատ ութ յան արտահայտիչներ»։ |
* L'historien de la publication de documents matin. Qui wzolncharshelin, bien sûr, l'objectif voner célébrer Gary sultannerin XVI, selon l'auteur € Ian exprimer leurs huit agate équitable. " |
VI |
Այս հողվածում մենք գլխավորապես հիմնվում ենք Ի. Հ» Ուզուձչարշըլիի հրատարակած
սուլթանական հրովարտակների վրա |
Ceci est basé principalement que nous avons ci-dessus. H. «Uzudzcharshelii publié Sultan Charte sur |
VII |
Դեվշիրմե»-ի խնգիրր շոշափելիս ուսումնասիրողներին միշտ հուզել ու հետաքրքրել են հե-
տևյալ հար tf երր. h րբ և ի՞նչ նպատակով սկսվեցին «դեվշիրմեձ-ներր Թուրքիայում։ Մրա հետ
առընչված Է այն հարցր, թե (էգեվշիրմեյ>-ն համապատասխանս ւմ Էր շարիաթի սկզբունքներին,
թե ոչ, իսկ եթե չէր համապատասխանում, ապա ինչո լ էին կատարվում ի խախտումն շարիաթի։
Ե՛՛րբ, ինչպիսի" պայմաններում և ինչ ձևով էին կատարվում «գեվշիրմե»-ներր Թուրքիա յո ւմ
և ի՛նչ պատճառով |
Devshirme l 'khngirr usumnasiroghnerin tangibles et toujoursexciter l'intérêt du RCS. voisins tevyal tf yerr. h Quand et dans quel but a été "devshirmedz- nerr Turquie avec Mra arenchvats la question, ou (egevshirmey> hamapataskhans WMétait en observant les principes de ou non, et s'il n'est pas vrai, alors pourquoi l ont été faites parl'observation de la violation. Quand le moment »et quelles étaient les conditions" gevshirme"nerr Turquie Yo wm et ce qui est |
VIII |
Հենց այս խնդիրներին էլ կանդրադառնանք ստորև |
Ces questions sont examinées ci-dessous |
IX |
Թուրքական որոշ աղբյուրներ Հդեվշիրմե»-ների
ս
կիգթը Թուրքիայոլմ վերագրում են սուլ՛-
թան Օրխանի (1324 — 1 3 5 9 ) ժամանակաշրջանին 1 ։ Նույն տեսակետին է նաև թուրք հեղի-
՜նակ Զեվադ բեյլ»2, որն անցյալում ուսումնասիրել է *գեվշիրմե»֊ները։ Սակայն նորագույն
- (*1) - (*2) |
Certaines sources turques Hdevshirme l '
S.
kigte attributs Turkiayolm sont sifflée.
TAN Orkhani (1324 - 1 3 5 9) calendrier (1) La même vue est également heghi turc.
՜ Nak Zevad Beylan "2, qui a étudié la s * gevshirme», mais plus tard
- (*1) - (*2) |
- 1/ Sadaddin, Tac-at-tevarih, с. I, Istanbul, 1861, page.13, Aşik Paşa Zade, Tevarih-Al-i-Osman, Leipzig, 1927, voir page.50 և այլն։
- 2/ Voir : Djevad bey, Etat militaire ottoman depuis la fondation de l'empire jusqu'à nos jours, Paris, 1882, p.25
|
- |
Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ւ Փ Ք Օ Ֆ -
ա բ գ դ ե զ է ը թ ժ ի լ խ ծ կ հ ձ ղ ճ մ յ ն շ ո չ պ ջ ռ ս վ տ ր ց ւ փ ք օ և ֆ ։
|