Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ւ Փ Ք Օ Ֆ -
ա բ գ դ ե զ է ը թ ժ ի լ խ ծ կ հ ձ ղ ճ մ յ ն շ ո չ պ ջ ռ ս վ տ ր ց ւ փ ք օ և ֆ ։

I	«Տուրնաշի բաշիներ, Դերվիշ և Մուստաֆա աղաները .ուղարկվեցին «աշեմի о գլաններ» հավա-, քելոլ համար։ Առաջինը հրաման ստացավ գործել Գանուրի ափերից մինչև Բելգրադ և Վոգինո, իսկ երկրո րգր կենտրոնական շրջաններում, այսինքն 1 Ալրանիայից մինչև Բոսնա Սերայ և այս i րկրնԼրի ծայրամասերը» 1 ։ - (*1)	aa - (*1)
II	1637 թվականից հետո ընկած ժամանակաշրջանի պատմոլթյունր նկարագրելիս, թուրք պատ- մագիրներից ո չ Նաիման, а ' չ Ռաշիդը, ո՛չ IJելանէւկին և ո՛չ էլ ուրիշը չեն հիշատակում «դեվ- շիրմեյ>-ի փաստըt Սակայն, եթե թուրքական աղբյուրները լռում են «գեվշիրմե»-ի մասին, ա \Դ դեռ չի նշանակում, թե այգ ինստիտուտր 1637 թվականից հետո վերացվել է
III	XVII գարի երկրորգ կեսին էրզրումի Կանոլն-նամեին կցված հավելվածում հիշատակվում է, որ տեղական իշխաններր գիմել են կառավարությանը որպեսզի էրզրումի շրջաններում գտնվող հանքափոր բանվորների երեխաներին զերծ պահեն ենիչերության համար հավաքելուց։ Այդ նշա՛՛- նակում է, որ մինչև XVIII դարն էլ ամենայն հավանականությամբ ավելի քիչ չափով կատար՛ վել են «դեվշիրմե»~նե ր%։ - (*2)	aa - (*2)
IV	((Մեր տրամադրության տակ եղած արխիվային նյոլթերր,— գրում է Զեվադ բեյր,— մեզ թույլ են տալիս ենթադրելու, որ դեվշիրմեի օրենքը գործադրության մեջ էր... մինչև 1750 թ՛ Պետք է եզրակացնել, որ մինչև այդ թվականն էլ մանկաժողաէի այս օրենքը գործադրության մեջ էր քրիստոնյաների համաբն - (*3)	aa - (*3)
V	«Գեվշիրմե»֊ի մասին վերը շարադրված նյութից պետք Է անել հետևյալ եզրակացություն- ներ Ոէ 1. «Դեվշիրմե»~ի փաստր Թուրքիայում իրենից ներկայացնում Է ոչ այլ ինչ, քան սոցիա- լական և ազգային ճնշման երևույթներից մեկը։ 2. «Դեվշիրմե»֊ն միաժամանակ թուրքերի ասիմիլյատորական քաղաքականության և հպա՛- տակ քրիստոնյա ժողովուրդների դիմադրական ուժր թուլացնելու միջոց Էր։ 3. «Դեվշիրմե»~ն բնականաբար, ամենածանր կերպով անդրադառնում Էր Թուրքիայի հպա- տակ քրիստոնյա ժողովուրդների, ի թիվս որոնց հայ ժողովրդի վրա։ Եթե նկատի ունենա նք և յ յ յ ն , որ «դեվշիրմե» ֊ները հայկական նահանգներում կատարվել են մեծ մասամբ XVI դարում, երբ Հայաստանի տերիտորիան դարձել Էր պատերազմական գործողությունների թատերաբեմ՛ արևելյան երկու հզոր պետությունների՝ Պարսկաստանի և Թուրքիայի միջև, ապա այն ժամ ան ակ պարզ կդառնա հայ ժողովրդի վիճակը
- 1/ Djevad bey , Etat militaire ottoman, page.251 - 2/ I. H. Uzunçarşili , Osmanli devleti teskilatindan kapukulu ocaklan, с.I, page.66 - 3/ Djevad bey , նչվ. աշխ., page.253

Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ւ Փ Ք Օ Ֆ -
ա բ գ դ ե զ է ը թ ժ ի լ խ ծ կ հ ձ ղ ճ մ յ ն շ ո չ պ ջ ռ ս վ տ ր ց ւ փ ք օ և ֆ ։