Texte transcript du Pdf : à corriger et à formater paragraphe par paragraphe >> pour traductions ultérieures par Google
-
-
 ՊԲՀ.1959-II.III pp.247-256 - Մ. Կ. Զուլալյան - p.248   
«Դևշիրմե»-ն (մանկահավաքը) Օսմանյան կայսրության մեջ ըստ թուրքական և հայկական աղբյուրների. 
PAGE.0 ADIC – p.247 – p.248 – p.249 – p.250 – p.251 – p.252 – p.253 – p.254 – p.255 – p.256
-
Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ւ Փ Ք Օ Ֆ -
ա բ գ դ ե զ է ը թ ժ ի լ խ ծ կ հ ձ ղ ճ մ յ ն շ ո չ պ ջ ռ ս վ տ ր ց ւ փ ք օ և ֆ ։
-
I
 ուսումնասիրությունները (*1) ցույց են տալիս, որ «գե վշիրմե»~ ի ինստիտուտի սկիզբը պետք է հա-
մարել սուլթան Մուրադ Ա ֊ ի (1359— 139QJ ժամանակաշրջանը։ Եթե նույնիսկ «դեվշիրմ՜ե» ֊ի-
գաղափարը հղացված լինի սուլթան Օրխանի ժամանակ, ինչպես մատնանշում են թուրք աղ-
բյուրները, այնուամենայնիվ, ինչպես կտեսնենք ստորև, այն գործն ական որ են սկսել է կիրառ-
վել միայն սուլթան Մուրադ Ա-ի ժամանակ և նրանից հետո։ Արդեն սուլթան Րայազեդի օրոք,
րստ Թիմ ուր ի պատմագիր Նիզամուդդին Շամիի, Թիմուրի դեմ թուրքերն օգտագործում էին տե-
ղական քրիստոնյա զինվորական ուժը*
- (*1) - (*2)		 usumnasirutyunnereH montre que «GE vshirme" ~ être le début d'ha-
rembourser le sultan Murad Ier (1359 - 139QJ période, même si "devshirm՜ e" en
L'idée hghatsvats l'époque du Sultan Orkhani, comme indiqué parle sel turc.
byurnere, cependant, comme nous allons le voir ci-dessous, dans chaque cas, qu'ils ont commencé à appliquer -
vel Murad Ier que le sultan de temps, et après avoir déjà sous le sultan Rayazedi.
Équipe RST où l'histoire de Nizamuddin Shami, Timuri contre les Turcs utilisaient voir-
ghakan chrétienne la force militaire.
- (*1) - (*2)
II
 Դիմելով «դե վշի ր մ ե ) ) ֊ի ինստիտուտին, թուրքական ղեկավարող շրջանները, ամենայն հավա-
նականությամբ, նկատի .ունեին տեղական քրիստոնյա զինվորականության ուժի օգտագործման
փորձը անատոլիական սելջուկների մոտ XII—XIII դարերում։ Այսպես, Մուհամմեդ Ջալալեդդինե
ժամանակ, Փոքր Աս իա արշավելիս սելջուկներն օգտագործում էին տեղական քրիստոնյաների
ռազմական ուժր։ գ:Եսկ սոլլդանք,— գրում է Կիրակոս Գանձակեցին, — զի արք բարեպաշտ էին,
ոչ ապերախտ լինէին առ զօրն քրիստոնէից, զի գիտասցին թէ ի ձեռն նոցա ետ տեր գյազ՚
թութիւն»՞։
- (*3)		 S'adressant au «dé vshi r m e)) de l'Institut, les cercles dirigeantsturcs, tous égaux -
nakanutyamb, c'est à dire l'utilisation des langues vernaculairessoldats chrétiens
l'expérience des Seldjoukides d'Anatolie au XII-XIII siècles. Ainsi,Muhammed Jalaleddine
temps, les petits chrétiens locaux ont été l'utilisation de ce raid deu seljuknern
militaire uzhr c: réviser la décision approuvée solldank écritKirakos Gandzaketsi, alors l'archevêque pieux,
LineIn jusqu'à Zorn kristoneits pas ingrat, de sorte qu'ilBusinessmen notsa revenir propriétaire gitastsin gyaz
tutiwn. "
- (*3)
III
 Կիլիկիայի հայկական թագավորներից ոմանք, օրինակ, Հեթում fl-ն, փոքր-ասիական սելջուկների հետ կնքած պայմանագրերով պարտավորվում էին նրանց հայ զինվորներ մատակարարեր։
- (*4)		 Certains de Cilicie arménienne, le roi, par exemple, Hétoum fl-,petites et - avec des soldats seldjoukide d'Asie ont signé des contrats les engageant pour le vendeur.
- (*4)
IV
 Այս ամենը խոսում է այն մասին, որ «գեվշիրմե$-ի ինստիտուտը ոչ թե առանձին մարդկանց մտահղացման արդյունք էր, ինչպես մատնանշում են թուրք աղբյուրները, այլ այն հանդիսան՛ում էր նախորդ դարաշրջաններում եղած իրողության ընդհանրացում և օրինականացում Tout ceci tend à montrer que «plan gevshirme $ 's est le résultat d', pas des gens séparés, comme l'ont souligné des sources turques, mais la réalité est qu'il s'agit d'une généralisation des époques précédentes et la légitimation
V
 Մինչև XV դարի կեսերը, օսմանյան բանակի շարքերի լրացումը ի հաշիվ քրիստոնյա հպատակների, կատարվում էր այսպես կոչված պենջ-ոլ եկի (реПС-1 yek) կամ պարզապես պենջիկի
( pencik կանոնով։ Այդ կանոնի էությունը, ինչպես այգ երևում է կան ո լնն ա մ ե ի պենջիկի
(':anun-name-i pencik) հետևյալն էր» XIV—XV դարերում P ա լկան յան թերակղզում *1ըղ-
ված պատերազմների հետևանքով թուրքերի ձեռքը գերի ընկած յուրաքանչյուր անձ գը ֊
նահատվում էր 125 ակչե6/ Գերյալ քրիստոնյաները պարտավոր էին թուրքերին հանձնել . կամ
իրենց յուրաքանչյուր հինգ հոգուց մեկին՛՝ թուրքական բանակի շարքերր լրացնելու նպատակով,
կամ պիտի վճարեին 25-ական ակչե փրկագին, այսինքն իրենց «արժեքիD մեկ հինգերորդ մա՛յր՝
պենջիկը։ Համաձայն կանոնի, պենջիկ վերցնում էին նաև ծերերից, կանանցից ու երեխաներից,
րստ էության գիտելով նրանց որպես quasi C3ptiVeS-bA/»։ Մինչև ութ տարեկան երեխաների
համար, որոնք կոչվում էին (Г/ւեչե» ( Ьб^е), ծնողները պարտավոր էին վճարել երեք ակչեից
մինչև 100 ակչե փրկագին։ Ութ տարեկանից բարձր երեխաների համար, որոնք կոչվում էին
«ղուլեմջե» ( ktll - ГПСе (. ծնողները պարտավոր էին վճարել 200 ակչե, իսկ «միրուքավոր ան֊
հավատ ծերերը>
%
200—270 ակչե՛ ։
- (*6) - (*7)		 Jusqu'au milieu du XV siècle, les ajouts armée ottomane sur le compte de Christian hpa.
sous, a été le penj dits, vol yeki (реПС-1 yek) ou simplementpenjiki
(Règle Pencik que l'essence de la règle, comme en témoigne le matin, il ya un m e s n lnn penjiki
(': Anun-nom-i pencik) a été comme suit: »XIV-XV siècles lkanIan péninsule est un P * 1 EGH.
de préférence à des guerres du prisonnier dans les mains de chaque GC individuelles.
nahatvum akche était 125 6 chrétiens / Geryal ont été obligés de remettre les Turcs. ou
chacun de leurs cinq membres, afin de combler les rangs del'armée turque.
ou de payer une rançon de chaque 25 akche, qui est leur "un cinquième de la valeur de la mère de D.
penjike Selon la règle, ils ont été penjik âgées, les femmes et les enfants.
rst de la connaissance d'eux en tant que quasi-C3ptiVeS BA / ».Les enfants de huit ans
, qui est appelé le (Г / Weche »(Ьб ^ е), les parents ont dû payer trois akcheits
Jusqu'à 100 rançon akche, pour les enfants âgés de huit, qui ont été appelés
"Ghulemje» (ktll - ГПСе (Akche parents ont dû payer 200, et."Mirukavor une-
Foi laisser>
%
  200-270 akche.
- (*6) - (*7)
VI
 1402 թվականին Անկարայի ճմՒքլատամարտում պարտություն Կրելով Թիմուրի զորքերից՛»
թուրքերը ստիպված եղան առժամանակ դադարեցնել հետագա նվաճումները։ Սակայն ն՛ույն
դարի 20—30^ական թվականներին Րալկաններում և Անատոլիայում վերսկսված պատերազմա-
կան գործողությունները թուրք ղեկավարող շրջանների առաջ հրամայողական պահանջ էին գնում
համալրել թուրքական բանակը թարմ ուժերով։ Թուրքական զ՚Ա՚քը> բաղկացած փիադաներից՛ 		1402 à Ankara chmWklatamartum défait les troupes du Timuri "
Turcs ont été contraints de suspendre temporairement les gainssupplémentaires, mais les mêmes
20-30 ^ dans Ralkannerum Anatolie et la guerre renouvelée.
cercles dirigeants turcs, il ya des actions dont ils ont besoin pouraller de l'avant hramayoghakan
armée turque avec des forces fraîches. 's zake> consistepiadanerits

- 1/ I. H. Uzunçarsili , Osmanli devleti teşkilâtindan kapukulu ocaklari, cilt I-II , Ankara, 1943-44.

- 2/ Voir Halil Inalcik, Fatih devri üzerinde tetkikler ve vesikalar , c. I, Ankara , 1954, page.144

- 3/ Կիրակոս Գանձակեցի, Պաամութիւն, page.134 . Արշակ Ալպոյաճյան
Պատմութիւն Հայ Կեսարիոյ , ԳաՀիրե, 1937, pp.525-526

- 4/ voir Вл. Гордлевский , Государство сельджукидов Малой Азии, М.-Л. 1941, page.79

- 5/ voir I. H. Uzunçarşili , նշվ. աշխ.. pp. 89-90

- 6/ Ակչեն (akçe) թուրքական դրամի միավոր է արծաթից, թուրքերեն նշանակում է
սպիտակավուն։ Օսմանյան առաջին ակչեները հավասար են մեկ քառորդ մսխալի, իսկ մսխալը հավասար է 4,8 դրամի (voir I. H. Uzunçarşili , նշվ. աշխ., page.464)

- 7/ I. H. Uzunçarşili , նշվ. աշխ., նույն աեղռւմ։
-
Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ւ Փ Ք Օ Ֆ -
ա բ գ դ ե զ է ը թ ժ ի լ խ ծ կ հ ձ ղ ճ մ յ ն շ ո չ պ ջ ռ ս վ տ ր ց ւ փ ք օ և ֆ ։
-
PAGE.0 ADIC – p.247 – p.248 – p.249 – p.250 – p.251 – p.252 – p.253 – p.254 – p.255 – p.256
-

-










-