-





Mappemonde arménienne
imprimée à Amsterdam en 1695
-
en préparation
-

ՊԲՀ - 1976-IV . pp. 203-212

Սվազյան, Հ. Ս. (1976) 
Ճեները և «Ճենաց աշխարհը» ըստ հայկական աղբյուրների.

Biographie de l'auteur de cet article,
l'historien Henrik S. Sevazian : Հենրիկ Սուրենի Սվազյան


Boliss 1730


Venise 1832


Vienne 1898
-

Pr Sevazian

p.203 - p.204 - p.205 - p.206 - p.207 - p.208 - p.209 - p.210 - p.211 - p.212



Lecture et annotation des pages prévues
pour conférence ou traduction ultérieures

-

Page 203
-

Références bibliographiques

- 1/ «Փաւստոսի Բուղանդացւոյ Պատմութիւն Հայոց», Բիֆլիս, 1913, էջ 299։ - Fauste de Byzance
- 2/ Նույն տեղում, էջ 360։ - Fauste de Byzance
- 3/ Մյուս բոլոր զրույցներում Մամիկոնյանների նախնիները երկուսն են՝Մամիկ ու Կոնակ եղբայրները։ Միայն այստեղ է, որ նրանք հանդես են գալիս որպես մեկ հոգի՝ Մամգոն անվան տակ, որը Մ, Աբեղյանի դիտողությամբ «զոյգ անունների իբրև մի անձի ընդունելը, ինլպես Մամ-Կոն Խորենացու մէջ, հատուկ է ժողովրդական վեպին» (տե՛ս Մ. Աբեղյան, Հայ ժողովրդական վեպը, Թիֆլիս, 1908, էջ 115, ծան. 1) ։ - Մ. Աբեղյան - Manuk Abeghian  -
-

-
Lecture des paragraphes par page et début d'annotations par paragraphe (I, II, III, IV, V, VI, etc.)
Corrections prévues des textes transcrits
-
Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ւ Փ Ք Օ Ֆ -
ա բ գ դ ե զ է ը թ ժ ի լ խ ծ կ հ ձ ղ ճ մ յ ն շ ո չ պ ջ ռ ս վ տ ր ց ւ փ ք օ և ֆ ։ « » *
А Б В Г Д Е Ё Ж З И Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я І Ї Ў
а б в г д е ё ж з и й к л м н о п р с т у ф х ц ч ш щ ъ ы ь э ю я і ї ў
-
I
Հայկական աղբյուրները հայ նշանավոր նախարարական տներից մեկի**
Մամիկոնյանների ծագումը կապում են ինչ֊որ Հեռավոր ու հանելուկային,
ցեղի հետք որին անվանում են «ճենք», ի
ս
կ նրանցլ։ զբաղեցրած երկիրն Էէ
ճ ենաստան		  
II
 Հայ պատմադրության մեջ ՛ձեների մասին ամենավաղ հիշատակությունը
գտնում ենք Փավստոս Р ո ւզան դի մոտ։ Արշա կոլնիների ու Մ ամ իկոն յանների
փոխհարաբերություններից մի երկու դեպք պատմ ելիս (Պապ թագավոր ու
Մուշեղ Մ ամ իկոն յան է Վարաղդատ և Մանվել Մամ իկոն յան) պատմիչը նշում՝
էք որ Մ ամ իկոն յաններն իրենց ծագումով թագավորական ցեղից են, ССազգաւ
պատուական», ինչպես Արշակունիները և որ նրանք եկել են Հայաստան՛
((թողեալ... զթագաւորութիւնն ճենաց աշխարհին» (*1)
, ուր նրանց аնախնիքն լեալ
էին թագաւորքն։ (*2) Բուղան դի այս վկայություններից բնավ էլ հայտնի չի դառ-
նում, թե ովքեր էին ճեն ա ցիները, ինչ երկիր էր նրանց ({աշխարհը» և թե ինչ-֊
պես են ճենազն Մ ամ իկոն յանները հայտնվել Հայաստանում։ 		 
III
 ճեների, նրանց երկրի, Մամիկոնյանների Հայաստանում հայտնվելու
մասին ավելի մանրամասն է խոսում Մով սես Խորենացին, իր ([Հայոց պատ-
մության» մեջ մի գլուխ հատկացնելով այդ հարցին, որն էլ իր կարհ բո-
վանդակության ու նյութի կարևորության պատճառով բերում ենք ամբող-
ջությամբ։ ((Վախճանեալ Արտաշրի որդւոյ Սասանայ՝ թողու զթագաւորութիւնն՛
Պարսից որդւոյ իւրում Շապհոյ։ Ի սորա աւուրս ասեն եկեալ ի Հայս նախնի
ազգին Մամիկոնէից յարևելից հիւսիսականէն, ի քաջատոհմիկ և ի գլխաւոր
աշխարհէ և ամենայն հ իւս ի սա կանաց ազգաց առաջին ասեմ իսկ զճ են ացն*
որ ունին զրո(ցս այսպիսիս։ 		 
IV
 Յամս կատարման կենացն Արտաշրի, Արբոկ ոմն ճեն֊բակուր, որպէս-
ասի ի նոցա լեզուն պատիւ թագաւորութեան. սորա երկու դայեկորդիք, Բղդոխ-
և Մ ամ գոն անուն կոչեցեալ, մեծ նախարարք։ Եւ չարա խօսեալ Բղդոխայն-
զՄամգոնայն
ճ
հրամայեաց թագաւորն ճենաց Արբոկ սպանանել զՄամգոնն։
Զոր իմացեալ Մ ամ գոնա յն
ճ
ոչ գայ ի կոչն արքայի, այլ փախուցեալ աղխիւ
իւրով անկանի առ Արտաշիր թագաւորն Պարսից (*3)
յ Եւ Արբոկ հրեշտակս առաքէ
խնդրել զնա, և ի չլսելն Արտաշրի
ճ
պատերազմ ի վերայ նորա յօրինէ թագա-
ւորն ճենաց։ Եւ իսկոյն մեռեալ Արտաշրի
ճ
թագաւորէ Շապուհ։ 		 
-
Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ւ Փ Ք Օ Ֆ -
ա բ գ դ ե զ է ը թ ժ ի լ խ ծ կ հ ձ ղ ճ մ յ ն շ ո չ պ ջ ռ ս վ տ ր ց ւ փ ք օ և ֆ ։ « » *
А Б В Г Д Е Ё Ж З И Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я І Ї Ў
а б в г д е ё ж з и й к л м н о п р с т у ф х ц ч ш щ ъ ы ь э ю я і ї ў
Recherches iconographiques et présentation_:
Nil Agopoff (Berlin)
-
à compléter
- Pr Sevazian - p.203 - p.204 - p.205 - p.206 - p.207 - p.208 - p.209 - p.210 - p.211 - p.212
-
-