ADIC - Les chinois et le "Monde chinois" dans les sources arméniennes - Սվազյան, Հ. Ս. (1976) Ճեները և «Ճենաց աշխարհը» ըստ հայկական աղբյուրների

-
Page.208			-I.Présentation - II.Arménologie - III.Recherches-Analyses-Approches ADIC - IV.La vie arménienne en diaspora -V.La culture arménienne et l'Art - VI.Histoire - VII.Arménie(s) - VIII.Les différents environnements & l'Arménie - IX.Génocide de 1915 et enchaînements politico-médiatiques - X.Inconscient(s) collectif(s), Mémoire(s) et 1915 - XI.Religion(s) et Théologie(s)
	Movses Khorenatsi	Mappemonde arménienne imprimée à Amsterdam en 1695
-

en préparation

ՊԲՀ - 1976-IV . pp. 203-212

Սվազյան, Հ. Ս. (1976) Ճեները և «Ճենաց աշխարհը» ըստ հայկական աղբյուրների.
Biographie de l'auteur de cet article, l' historien Henrik S. Sevazian : Հենրիկ Սուրենի Սվազյան
Lecture et annotation des pages prévues pour conférence ou traduction ultérieures

Les "Djèns" et le "Djènats Achkharh" (le Monde des Djèns) dans les sources arméniennes (V-XIII siècles)

Pr Sevazian - p.203 - p.204 - p.205 - p.206 - p.207 - p.208 - p.209 - p.210 - p.211 - p.212

p.203 - p.204 - p.205 - p.206 - p.207 - p.208 - p.209 - p.210 - p.211 - p.212

Page 208

-
Références bibliographiques - 30/ «Աշխարհացոյց Մովսեսի Խորենացւոյ», Վենետիկ, 1881, էջ 46։ - Moïse de Khorène - quelle page en français? - 31/ Նույն տեղում, Էջ 42։ - Moïse de Khorène - - 32/ Աստվաձաշնչի մեկնաբանները Ամու-Դարյան (Amou Daria) նույնացնում Էին Ջայհունին։ Այն հայտնի Է նաև հին հունական Oքսուս և հին արիական Վախշ անուններով (տե՛ս В. В. Бартольд, Сочинения, т. I, М., 1963, Էջ 115)։ - В. В. Бартольд (1869-1930) - Vassili Vladimirovitch Bartold - - 33/ «Энциклопедический словарь», т. Ia, Էջ 676։	Venise 1881
-

-
Lecture des paragraphes par page et début d'annotations par paragraphe (I, II, III, IV, V, VI, etc.) Corrections prévues des textes transcrits
-
Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ւ Փ Ք Օ Ֆ - ա բ գ դ ե զ է ը թ ժ ի լ խ ծ կ հ ձ ղ ճ մ յ ն շ ո չ պ ջ ռ ս վ տ ր ց ւ փ ք օ և ֆ ։ « » * А Б В Г Д Е Ё Ж З И Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я І Ї Ў а б в г д е ё ж з и й к л м н о п р с т у ф х ц ч ш щ ъ ы ь э ю я і ї ў
-
I	Սկիւթիոյ. սահմանի նովաւ ի մտից, իսկ ի հիւսիսոյ եւ յելից՛ Անծանօթ ե բ ֊ կըրաւ. եւ ի հարաւոյ՛ Հնդկօք եւ Սիւնեցոց աշխարհօք. եւ է ճենաստան րն- դարձակ դաշտս բնակեալ ազգս քսանեւինն, յորոց մին մարդակերք, առ Ան- ծանօթ երկրաւ։ Ունի լերինս վեց. եւ լինի անդ դարիճենիկ եւ կասիմոն, և /г Կասիա լեռն է, եւ սկիւթիկոն՝ որ է ատրագոյն ինքնեղ, եւ ունի հրէշ եւ մուշկդ եւ շիրամարգ շատ, եւ այլ հաւս պիտանիս, եւ քրքումս անբաւս, մինչ զի հե- ծեալ ոք ի սպիտակ զերգակ ձիով, սպիտակ բազէիւ երթեալ յորս ճ դառնայ դեղնացեալ ամենեւին։ Լինի ապրիշում շատ եւ ազնիւ քան զամենայն երկիր. վասն որոյ բնակիչք երկրին արուեստաւորք կերպասագործք ընչաւէտք, յորոց արքայն ճեն բա կուր նստի ի քաղաքին Սիւռայ ճ որ է ի հարաւային արևելեայ ծայրի աշխարհինյ) *(30)** * Սրան հաջորդում է արդեն Ս ինէացւոց երկրի նկարա- գրոլթյունր, որը, ինչպես ասացինք, կարող է հենց Չինաստանը լինել
II	Այս տեղեկությունը մեզ հնարավորություն է տալիս ՛ձեների երկիրը փընտ- րել Ս կիւթիայից արևելք, իսկ վերջինս տարածվում էր Բալկաններից մինչև Կասպից ծովի հարավը՝ ձգվելով արևելյան ափի երկարությամբ^ *(31)** , արևմուտ- քում հարևան ունենալով Ս կյութիա յին։ ճեն երի երկրից հարավ ր նկած էր Հնդկաստան՛ը։
III	ճեն երի երկրի մասին (ГԱշխարհացոյցի» ընձեռած այս աղոտ պատ- կերացումը ավելի որոշակի է դառնում 'Հևոնդի հայտնած տեղեկութ յո ւննե֊ րով։ Այդ տեղեկությունների համաձայն արաբ զորավար Մ ահ մեգը, դուրս գա- լով Ղամա սկոսի կողմ երից, շարժվում է դեպի արևելք, անցնում է Ասորեստա- նր, Պարսից աշխարհը, վերջինիս արևելյան ամենահեռավոր նահանգը՝ հո- րա սանը, հայտնվում է ((ի մասն ինչ ճենաց աշխարհին», բանակ խփում այն- տեղ գտնվող Բոտիս կոչվող գետի ափին ու սկսում բանակցությունն երր ճե- նաց թագավորի հետ։ Նշանակում է ճենաց երկիրը պետք է գտնվեր ան մ ի- ջասլես հո րա и ան ի ց հետո, սահմանակցեր նրան հարավ-արևմուտքից և տա- րածվեր դեպի արևելք, իր տարածքում ունենալով «հղորագոյն» մի գետ, որին պատմիչը Բոտիս է անվանում և որի ափերին էլ ծավալվում են հիմնական դեպքերը։
IV	Խհորասան ից հետո դեպի արևելք ընկած ողջ տարածության վրա բացի Ամու-Դարյայից չկա մի ուրիշ այնպիսի գետ, որին կարելի լիներ կոչել «հզո- րագոյն))։ Որ իրոք նշված անունը վերաբերում է Ամու-Ղարյա գետին ցույց է տալիս նաև Սեբեոսի հհՊատմության» մեջ նրան տրված Վեհռոտ անունը, որր պահլավերեն հենց նշանակում է Վեհ կամ Մեծ դետ ( = հղորագույն դետ *(32) , Ասենք, որ նույն գետը չինարեն անվանվել է Պ ո տ սու կամ Փատսու (33)* , որը համահնչուն է Ղևոնդի հիշատակած Բոտիս անվան հետ։
V	Այսպիսով ճենաց երկիրը պետք է տարածված լիներ Պ արս կա и տան ի ա րևելյան սահմաններից ոչ շատ հեռու հոսող Ամու-Դարյա գետի ափերին: Դրա անուղղակի վկայությունն է նաև Սեբեոսի այն հաղորդում ը, ըստ որի Մամիկն ու Կռնակը ճենաց աշխարհից փախչելիս նախ ապաստանում են
-
Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ւ Փ Ք Օ Ֆ - ա բ գ դ ե զ է ը թ ժ ի լ խ ծ կ հ ձ ղ ճ մ յ ն շ ո չ պ ջ ռ ս վ տ ր ց ւ փ ք օ և ֆ ։ « » * А Б В Г Д Е Ё Ж З И Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я І Ї Ў а б в г д е ё ж з и й к л м н о п р с т у ф х ц ч ш щ ъ ы ь э ю я і ї ў		Recherches iconographiques et présentation : Nil Agopoff
-

à compléter

Pr Sevazian - p.203 - p.204 - p.205 - p.206 - p.207 - p.208 - p.209 - p.210 - p.211 - p.212

Home Hayérèn > - Ch.VI Histoire - Պատմութիւն > Պատմաբանասիրական հանդես Բովանդակություն > 1976-IV.pp.203-212 Սվազյան, Հ. Ս. (1976) Ճեները և «Ճենաց աշխարհը» ըստ հայկական աղբյուրների. .
Ch.VI - Histoire > Les Arméniens et la Chine > Les "Djèns" et le "Djènats Achkharh" (le Monde des Djèns) dans les sources arméniennes (V-XIII siècles) : page.208

Le voyage de Hayton jusqu' en Mongolie >>