ADIC - Les chinois et le "Monde chinois" dans les sources arméniennes - Սվազյան, Հ. Ս. (1976) Ճեները և «Ճենաց աշխարհը» ըստ հայկական աղբյուրների

Références bibliographiques

- 15/ Խորենացի , Էջ 221։ - Moïse de Khorène -
- 16/ Նույն տեղում, Էջ 222։ - Moïse de Khorène -
- 17/ Սեբեոս, Էջ 12։ - Sébéos -
- 18/ Ղևոնդ, Էջ 39։ Ասողիկ, Էջ 127։ - Ghévond - Asoghik (Stépanos Taronetsi , Étienne de Taron)
- 19/ Н. Адонц, Армения в эпоху Юстиниана, Ереван, 1971, Էջ 403։ Ինքը Ն. Ադոնցն Էլ հակված Է այդպես մտածելու։ Ընդունելով, որ ճեների երկիրը «Պարսկաստանից արևելք՝ Բահլից հետո ընկած երկրներից մեկն Է, այսինքն Չինաստանը (՞ - Հ. Ս.)», այնուամենայնիվ այն դիտողությունն է անում, թե «Մամիկոյանների տոհմական հատկությունը, բուռն կրակոտությունը և առանձնահատուկ քաջությունը նրանց ավելի շուտ մերձեցնում Է դեռևս VI դարում իրենց ռազմատենչությամբ աչքի ընկնող ճաների (цанны) հետ, քան հեզաբարո չինացիների» (տե՛ս նշվ. աշխ., Էշ 403-404)։ - Никола́й Гео́ргиевич Адонц (1871-1942) - Nicholas Adontz -
- 20/ «История Халифов вардапета Гевонда писателя VIII века », пер. К. Патканяна, СПб., 1862, Էջ 142, ծան. 105» «Армянская география VII века по Р. X. (приписывающаяся Моисею Хоренскому)», текст и перевод с присовокуплением карт и объяснительных примечаний издал К. П. Патканов, СПб., 1877, Էջ 82, ծան. 207 - Ghévond - Патканов ( Патканя́н 1833-1889) - Kerope Petrovich Patkanov (Patkanjan) -
- 21/ К. Патканов , О месте занимаемом армянским языком в кругу индо-европейских, «Известия Кавказского отдела императорского русского географического общества», т. VI, Тифлис, 1879-1881, Էջ 47, - Патканов ( Патканя́н 1833-1889) - Kerope Petrovich Patkanov (Patkanjan) -
- 22/ Նույն տեղում - Патканов ( Патканя́н 1833-1889) - Kerope Petrovich Patkanov (Patkanjan) -

-
Lecture des paragraphes par page et début d'annotations par paragraphe (I, II, III, IV, V, VI, etc.) Corrections prévues des textes transcrits
-
Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ւ Փ Ք Օ Ֆ - ա բ գ դ ե զ է ը թ ժ ի լ խ ծ կ հ ձ ղ ճ մ յ ն շ ո չ պ ջ ռ ս վ տ ր ց ւ փ ք օ և ֆ ։ « » * А Б В Г Д Е Ё Ж З И Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я І Ї Ў а б в г д е ё ж з и й к л м н о п р с т у ф х ц ч ш щ ъ ы ь э ю я і ї ў
-
I	ընկած արևելյան տիպի մի թագավորություն, իր նախարարական սիստեմով ու զինվորական բռնապետական՛ կառավարական ապարատով։ Պետք է, որ այդ թագավորությունը բավականին ուժեղ ու ազդեցիկ լիներ, քանի որ նրսբ մասին պատմիչը գրում է (Гքաջատոհմիկ և գլխաւոր(Гամենայն հիւսիսակա- նաց ազգաց առաջինը^ *(15) և այլն։ Նրանց թագավորը, որ կոչվում էր ճենբա֊ կուր (Гորպէս ասի ի նոցա լեզուն պատիւ թագաւորութեան (16)* , III դարում հանդես է եկել հաշտարար միջնորդի դերում այնպիսի հզոր պետությունների միջևу ինչպիսիք այդ ժամանակ Հայաստանն ու Պարսկաստանն էին, ունեցել է դիվանագիտական հարաբերություններу դեսպաններ ուղարկելով հայոց թա֊ գավորի մոտ^ *(17) ու, հավանաբար, նաև ընդունելով։ ճենաց թագավորությունը՝ ունեցել է քառասուն հազարանոց բանակ, ուր գերակշռել է հեծելազորը և այն էլ ընտիր ու կուռ սպառազինությամբ (18)*
II	ճեները սկզբնական շրջանում նույնացվել են. հայ պատմագրության մեջ հիշատակվող ճաներին,*(19) իսկ հետագայումճ չինացիների հետէ Հայ մատենա- գիրների գործերի ուսումնասիրությամբ զբաղված համ ար յա բոլոր գիտնա- կաններն Էլ չեն կասկածել, որ հայկական աղբ յուրն երի ՛ճեները չինացիներն են, միշտ ու ամենուր «ճեներ» և ((ճենաиտան)) բառերը ծանոթագրելով կամ թարգմանելով որպես «չինացիներ)) և «Չինաստան»։ Սակայն եղել են առան- ձին գիտնականներ, որոնք կասկածի տակ են առել այդ տեսությունը։ Դրան֊ ցից առաջինը Ք. Պատկանյանն Էր, որը հակառակ նախկինում հայտնած իր կարծիքի (որ ճեները նույն չինացիներն են) (20)* անցած դարի 70-ական թթ* վերջին գրում Էր, թե ((հայ պատմիչների ճ IV դարում Հայաստան գաղթած ճեները ոչ մի դեպքում չեն եղել իսկական չինացիներ, ինչպես սովորաբար մեկնաբանում են այդ անվանումըя *(21) ։ Ք, Պատկանյանը նշում Է նաև, որ այդ ճեները Հայաստան են գաղթել Ամու-Դարյայի ափերից (22)* ։ ձեների չինացիներ լինելու հանգամանքը ժխտում Էր նաև հայագետ Հանես Սկոլդը, ցույց տալով նաև, որ նման հասկացողությունը միջին պարսկերեն ի ազդեցության հետևանք
-
Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ւ Փ Ք Օ Ֆ - ա բ գ դ ե զ է ը թ ժ ի լ խ ծ կ հ ձ ղ ճ մ յ ն շ ո չ պ ջ ռ ս վ տ ր ց ւ փ ք օ և ֆ ։ « » * А Б В Г Д Е Ё Ж З И Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я І Ї Ў а б в г д е ё ж з и й к л м н о п р с т у ф х ц ч ш щ ъ ы ь э ю я і ї ў		Recherches iconographiques et présentation : Nil Agopoff
-

-
			-I.Présentation - II.Arménologie - III.Recherches-Analyses-Approches ADIC - IV.La vie arménienne en diaspora -V.La culture arménienne et l'Art - VI.Histoire - VII.Arménie(s) - VIII.Les différents environnements & l'Arménie - IX.Génocide de 1915 et enchaînements politico-médiatiques - X.Inconscient(s) collectif(s), Mémoire(s) et 1915 - XI.Religion(s) et Théologie(s) Page.206
-

-
Home Hayérèn > - Ch.VI Histoire - Պատմութիւն > Պատմաբանասիրական հանդես Բովանդակություն > *1976-IV.pp.203-212 Սվազյան, Հ. Ս. (1976) Ճեները և «Ճենաց աշխարհը» ըստ հայկական աղբյուրների.* . Ch.VI - Histoire > Les Arméniens et la Chine > Les "Djèns" et le "Djènats Achkharh" (le Monde des Djèns) dans les sources arméniennes (V-XIII siècles) : page.206**
-